nederlands Archieven - TALENTENTELERS

Nederlands leren sluit uit

Leestijd: < 1 minuut

Waarom Nederlands leren als je toch meer uitsluiting dan insluiting ervaart?

👉 Naarmate migranten het Nederlands beter onder de knie krijgen, gaan zij het negatieve discours – als zouden ze ongekwalificeerd en zelfs bedreigend zijn – beter begrijpen.

👉 In een recente proefschrift onderzocht Moos Pozzo van de Vrije Universiteit Amsterdam hoe jonge vluchtelingen tussen 12 en 23 jaar hun taalstrategieën ontwikkelen en aanpassen vanaf hun komst in Nederland.

👉 Via steeds wisselende taalstrategieën en skills waarbij ze al spelend hun talenkennis inzetten, ontwikkelen deze jongeren zich voortdurend:

✔️ ze overwinnen tegenslagen en obstakels;

✔️ ze creëren en verspreiden positieve verhalen over zichzelf;

✔️ ze dragen bij aan verschillende contexten waar ze deel van uitmaken (co-creaties);

✔️ ze passen zich makkelijker aan aan een snel veranderende en diverse samenleving.

➡️ Competenties en kwaliteiten waar zowel beleidsmakers als bedrijfsleiders hun voordeel mee kunnen doen.

Het talent van deze jonge migranten blijft nog te vaak onopgemerkt of onderbenut door de vaak negatieve beeldvorming in de media.

Denk jij hier anders over?

Wil je anderstalige werkzoekenden jobkansen geven?

Contacteer me gerust via elke.horemans@talententelers.be

Organisaties in mijn netwerk tippen me regelmatig interessante profielen.

Waarom mogen Vlamingen zich wel opsluiten in hun dialect?

Leestijd: 2 minuten

Zou Elina in een wat centraler gelegen deel van Vlaanderen wél de nodige steun hebben genoten?

👉 Mijn laatste post over Elina’s wedervaren in een multinational in de Kempen ontlokte heel wat reacties. Waarop ik me de vraag stelde of een bedrijf in Mechelen per definitie anders met Elina’s uitdagingen (o.a. tegenwerking door zwaar dialect sprekende collega’s) zou zijn omgegaan. Tenslotte gaat mijn thuisstad prat op een open houding ten aanzien van nieuwkomers. Als één van de hoeken van de ‘gouden driehoek’ (Brussel-Mechelen-Leuven), kan Mechelen bogen op drie florerende bedrijvenclusters, die ik voor het gemak kortweg NoZuRa noem (Mechelen Noord, Mechelen Zuid, Ragheno).

👉 Één van de ‘beperkingen’ waar Elina’s teamleden zich aan ergerden was haar vooralsnog ontoereikende kennis van het NL, én van het lokale Kempische dialect. Dit was voor haar collega’s geen reden om sporadisch Engels te gebruiken als uitwijkmogelijkheid of extra steuntje.

👉 Dit deed me terugdenken aan een voorval in een Mechels bedrijf waarbij Amir (fictieve naam) geconfronteerd werd met niet één maar meerdere dialecten. Dit is op zich niet verwonderlijk: alleen al door de goede bereikbaarheid van Mechelen kunnen lokale bedrijven in een wijde omtrek rekruteren.

👉 Amir was omringd door collega’s uit Limburg, Oost- en West-Vlaanderen. Je zou verwachten dat de werknemers een taal zouden bezigen die min of meer aansluit bij het Standaardnederlands. Amir stelde echter vast dat het NL dat hij in het volwassenenonderwijs had geleerd, ver afstond van de uiteenlopende lokale taalvarianten op de werkvloer. Zijn specialistische werk deed hij voornamelijk in een aparte ruimte, meestal alleen. Geen ideale werksituatie om aan zijn NL te werken.

👉 Bij zijn laatste evaluatie kreeg hij te horen dat zijn kennis van het NL onvoldoende was verbeterd. Zijn kennis van het Engelse vakjargon daarentegen werd als uitstekend omschreven. Die kennis had hij in zijn thuisland opgedaan.

👉 Amir’s contract werd niet verlengd. De precieze redenen hiervoor zijn me niet bekend, maar dat zijn kennis van het NL stagneerde heeft volgens Amir zelf een bepalende rol gespeeld.

👉 Het blijft me intrigeren: waarom verwachten sommige bedrijven van anderstalige nieuwkomers een voortreffelijke kennis van het NL (meteen, of binnen de kortst mogelijke termijn), terwijl medewerkers van Vlaamse oorsprong zich mogen opsluiten in een dialect dat vaak ver afstaat van het Standaardnederlands?

➡️ Of een bedrijf in NoZuRa, de Kempen, dan wel in het Texas van Vlaanderen gevestigd is: de succesvolle integratie van nieuwkomers, ook op taalvlak, zal wellicht meestal het gevolg zijn van een efficiënte, doordachte bedrijfsvoering. De bedrijfslocatie op zich zal niet automatisch tot succes leiden.

Elina kwam als nieuwkomer in een Kempische wespennest terecht

Leestijd: 2 minuten

Vier vrouwen startten in 2021 tegelijkertijd bij een multinational in de provincie Antwerpen. Drie van hen verlieten reeds het bedrijf. De laatste, een ingenieur met een PhD, traint haar vervanger.

Ze was door haar nieuwe collega’s nochtans gewaarschuwd: “Of je werkt hier 10 à 12 jaar, of je vertrekt binnen het jaar.”

Wat liep er mis?

👉 Elina (fictieve naam) zou een teamleider die met pensioen ging, vervangen. Vanaf dag één is de spanning te snijden. Haar voorganger weigert aanvankelijk om Engels te gebruiken als uitwijkmogelijkheid bij Elina’s inspanningen om NL te spreken. Na 6 dagen gaat hij in ziekteverlof en direct aansluitend begint zijn pensioen.

👉 Elina start amper voorbereid aan de nieuwe job. De operatoren, haar teamleden, maken haar naar haar zeggen het leven zuur, willen alles bij het oude laten en hebben moeite met het vertrek van hun baas.

👉 Elina belichaamt teveel veranderingen, volgens haar eigen analyse: vrouw, jong, ingenieur, en bovendien een migrante met een fysieke beperking en een vooralsnog ontoereikende kennis van het NL, en al helemaal niet vertrouwd met het lokale Kempische dialect dat het team als voertaal bezigt.

👉 Elina doet haar werk nochtans graag en krijgt hiervoor veel waardering van HR en het directieteam. De werkomgeving daarentegen brengt veel uitdagingen met zich mee:

– ze begrijpt het lokale dialect niet goed;

– de collega’s lachen om haar uitspraak;

– de collega’s verkiezen helemaal geen Engels te spreken met haar;

– ze wordt op zowat iedere (taal)fout aangesproken;

– haar manager komt niet voor haar op.

Het bedrijf laat deze werknemers begaan. Wellicht speelt mee dat productiemedewerkers moeilijk te vinden zijn.

👉 Elina is moegestreden. De combinatie van praktische, tussenmenselijke en medische problemen is uitputtend. Na de inwerking van haar vervanger overweegt ze nu naar de VS te emigreren, waar ze betere vooruitzichten heeft voor haar carrière. De drie vrouwelijke ex-collega’s begrijpen al lang niet meer waar Elina de kracht vandaan haalt om zo loyaal te blijven doorwerken.

Wanneer ben je echt Belg of Vlaming?

Leestijd: < 1 minuut

Hoe bepaal je als werkgever of een kandidaat voldoende Nederlands kent voor een bepaalde vacature?

Welke testen hanteer je? Vooral testen met een belangrijke talige component?

Zijn je taalvereisten nog realistisch? Riskeer je kandidaten te mislopen door onaangepaste selectiemethoden?

👉 Taal is een competentie die kandidaten op het werk verder kunnen ontwikkelen;

👉 Niet elke job vereist een uitstekende kennis van het Nederlands;

👉 Bepaal op voorhand de absolute minimumdoelen voor de kennis van het Nederlands en stem af met je medewerkers;

👉 Vertrek vanuit de reeds aanwezige kwaliteiten en competenties van kandidaten en zoek een match binnen je bedrijf;

👉 Werk een taalopleiding uit op maat van kandidaten en hun nieuwe rol binnen je bedrijf.

➡️ Of iemand snel Nederlands oppikt, hangt van meerdere factoren af. Het is niet altijd een kwestie van niet willen.

Pol Goossen maakte hierover dit inzichtelijk filmpje samen met SAAMO (nieuwe naam van Samenlevingsopbouw), Ligo, Centra voor Basiseducatie en Theater Vonk.

Solidariteitsacties verbinden burgers. E-mentoring blijkt prima optie.

Leestijd: 2 minuten

Een week geleden lanceerde ik de blog Talententelers en meteen ook een solidariteitsactie rond virtuele mentoring: kandidaat-mentoren matchen aan anderstalige nieuwkomers om Nederlands te oefenen via sociale media. Het concept leek haalbaar in deze tijden van collectieve sociale afstand. Programma’s zoals ‘Blijf in uw kot’ op QMusic/VTM en ‘We zullen doorgaan’ op Radio 1 maken duidelijk dat heel wat mensen op zoek zijn naar een interessante daginvulling. Sommigen komen zelf met creatieve oplossingen op de proppen, anderen sluiten zich aan bij initiatieven die wat meer zin geven aan deze periode van relatieve afzondering.

Onverwacht snel meldden de eerste kandidaat-mentoren zich aan. Na twee dagen waren het er al elf. Het concept raakte duidelijk een gevoelige snaar. Diverse organisaties namen contact op en vroegen om raad bij de opzet van virtuele buddy-systemen. Ze bleken op zoek naar werkbare formules om hun doelgroep in coronatijden te bereiken en te blijven bedienen. Verenigingen (en allerhande besloten Facebookgroepjes) begonnen de informatie te delen: Vormingplus Regio Mechelen-Lier, CVO TSM, CVO Crescendo, Mondiale Werken vzw, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Welcome in Mechelen vzw. De stad Mechelen en journaliste Phara de Aguirre pikten het blogbericht op. Intussen keken de kandidaat-mentoren uit naar hun kandidaat-mentee. Werk aan de winkel!

Ik begon rond te bellen en mailtjes te sturen. Nieuwkomers die ik nog kende van sessies voor De Leeswereld, een leesgroep voor anderstaligen in Lier, doken weer op. De meesten waren meteen gewonnen voor het idee. Hun werk of opleiding was net stopgezet en ze dreigden in een gat te vallen. Anderen stonden op het punt te verhuizen of waren nog aan het werk. Maar we moesten zeker contact houden!

Het matchen kon beginnen. Als voormalige vormingswerker voor Vormingplus Regio Mechelen-Lier heb ik jarenlang heel graag meegewerkt aan het project ‘Samen Inburgeren’ in Mechelen: nieuwe Mechelaars worden aan een Nederlandstalige buddy gekoppeld om samen Nederlands te oefenen en de stad en haar diensten te leren kennen. Het virtuele matchen volgt hetzelfde stramien: puzzelen met profielen, raakvlakken zoeken tussen kandidaten en ze uiteindelijk aan elkaar voorstellen. Het ‘verkennende intakegesprek’ loopt in dit virtuele concept via Messenger of Whatsapp. Eén week na de lancering gingen al acht duo’s van start en is er één duo in de maak. Voor 6 mentoren zoek ik nog een nieuwkomer/mentee.

Tussendoor blijf ik allerlei kanalen aanspreken om nieuwe kandidaat-mentoren en -mentees te bereiken, volg ik duo’s op en post ik berichten op sociale media. Hartverwarmende berichten en reacties gaan over en weer. Er lijkt op korte tijd een mentoring-community te ontstaan. Wil ook jij er deel van uitmaken? Laat een reactie achter of stel je kandidaat via elke@talententelers.be. Welkom!

Hartelijke groet,

Elke

Mentoring in tijden van corona

Leestijd: 3 minuten

Eind februari, net voor de uitbraak van het coronavirus COVID-19, besloot ik een blog te starten over mentoring voor anderstalige nieuwkomers. Voor wie niet zo vertrouwd is met de term ‘mentoring’ in deze context, eerst een woordje uitleg: een persoon met meer ervaring in de lokale, regionale en nationale structuren en tradities (mentor) begeleidt een minder ervaren persoon (mentee), met als doel de mentee te helpen een hoger kennisniveau te bereiken. De mentor zet zijn kennis, expertise en werkervaring in om de mentee vooruit te helpen in de realisatie van zijn of haar doelen. Beiden spreken elkaar regelmatig, op vrijwillige basis en gedurende een afgesproken periode gaande van doorgaans drie maanden tot een jaar. Vaak blijven ze elkaar ook hierna nog contacteren wanneer ze behoefte hebben aan een klankbord. Ik schrijf wel degelijk ‘ze’ want ook voor de mentor zijn die ontmoetingen en contacten erg leerrijk, bijvoorbeeld omdat de mentee een frisse blik kan werpen op praktijken en ideeën.

Op drie weken tijd zijn we in een totaal nieuwe, ietwat surrealistische wereld terechtgekomen. Corona beheerst ons leven. We moeten afstand leren nemen van onze gewoonten, onze prioriteiten herschikken, vertragen, nieuwe daginvullingen en structuren bedenken, afkicken van intense sociale contacten, nieuwe omgangsvormen toepassen, … Leve de sociale media! Platformen en solidariteitsacties schieten als paddenstoelen uit de grond om mensen in nood te helpen en vereenzaming te bestrijden. Deze golf van burgerzin zette me aan het denken. Wat als ik vrijwilligers zou vinden om samen met anderstalige nieuwkomers Nederlands te oefenen via sociale media (al dan niet met beeld én gratis)? Misschien een interessant experiment voor wie op een laagdrempelige manier kennis wil maken met deze vorm van mentoring?

De Mechelse vluchtelingenorganisatie Welcome in Mechelen vzw heeft noodgedwongen al haar taalinitiatieven stopgezet. Leergierige nieuwkomers missen hun vaste oefenmomenten Nederlands én het sociaal contact met de vrijwilligers. Hun sociaal netwerk is vaak erg beperkt waardoor sommigen hun Nederlands dreigen te verleren. Immers, niet iedereen zet gemakkelijk de stap naar films met Nederlandstalige ondertitels of luistert naar Vlaamse radiozenders. Dit hangt onder andere af van hun taalniveau en leervermogen. Centra voor volwassenenonderwijs zijn gesloten en dus verhuizen de cursussen Nederlands Tweede Taal (NT2) voor de inburgeraars naar nieuwe platformen voor afstandsonderwijs. Maar niet alle cursisten beschikken over een computer. Leerkrachten schakelen voor hen over op FaceTime, WhatsApp en Instagram. De computers in de bibliotheken zijn immers onbereikbaar en afspreken bij een medecursist om een computer te delen is momenteel uit den boze.

Ik heb toegang tot een groep gemotiveerde inburgeraars, anderstalige nieuwkomers die graag Nederlands oefenen via informele gesprekken (kandidaat-mentees). Nu is het zaak om enkele kandidaat-mentoren te vinden die via sociale media Nederlands met hen willen oefenen. Vandaar mijn oproep op deze blog om je als kandidaat-mentor op te geven. Vervolgens breng ik je in contact met een kandidaat-mentee. Dit sociaal engagement gebeurt op vrijwillige basis en stopt zodra één van de betrokkenen dit wenst. Mentor en mentee kunnen verder onderling afspraken maken over de frequentie van het contact, de duur, de onderwerpen en dergelijke.

Het spreekt vanzelf dat de mentor een houding aanneemt die getuigt van

interesse voor andere culturen
inlevingsvermogen
integriteit
respect
geduld.

Nog drie tips:

Hanteer duidelijke taal zonder betuttelend over te komen.
Spreek geen dialect.
Praat niet te snel (ik spreek uit ervaring :)).

Wat kan ik voor jou doen naast het zoeken van een mentee?

Je vragen beantwoorden met betrekking tot dit experiment: het verloop van het contact, taaltips, …
Basisinformatie geven over aanverwante thema’s zoals migratie, de asielprocedure, het inburgeringstraject, …
Doorverwijzen naar informatieve websites of organisaties van de sociale kaart.
Een klankbord zijn.

Heb ik je interesse gewekt en wil je als mentor aan de slag?

Stuur dan een mail naar elke@talententelers.be en stel je kandidaat.
Bezorg me enkele weetjes over jouw persoon die ik aan je kandidaat-mentee mag doorgeven. Andersom verzamel ik ook wat informatie over je nieuwe gesprekspartner zodat je een basis hebt om jullie gesprekken te doen groeien.
Vermeld in je mail via welk sociaal medium je bij voorkeur communiceert.
Heb je een suggestie die je rol als mentor zou kunnen vergemakkelijken, laat het me weten!

Tot snel?

Warme groet,

Elke